Przekształcenie spółki – na co zwrócić szczególną uwagę?

⟨⟨ Powrót

Transformacje podmiotowe spółek to złożone operacje, które trzeba dobrze zaplanować oraz przeprowadzić z dużą starannością. Aby było to możliwe, niezbędna jest dokładna analiza dokumentacji spółki przekształcanej, a także danego rodzaju działalności pod kątem ryzyk, jakie mogą utrudnić lub uniemożliwić przekształcenie albo też postawić spółkę przekształconą w niekorzystnej sytuacji. Na co warto zwrócić szczególną uwagę w procesie przekształcenia spółki?

Dochowanie niezbędnych formalności jako podstawa przekształcenia

Przede wszystkim trzeba zdawać sobie sprawę z faktu, że samo przekształcenie spółki, choć sprowadza się do zmiany formy organizacyjnoprawnej, jest procesem złożonym, wielowątkowym, a przez to trudnym. Pełna procedura przekształcenia składa się z następujących etapów:

przygotowanie sprawozdania finansowego do celów przekształcenia;
sporządzenie planu przekształcenia spółki;
badanie planu przekształcenia przez biegłego rewidenta (opcjonalnie);
zawiadomienie wspólników o zamiarze przekształcenia;
podjęcie uchwały o przekształceniu spółki;
zgłoszenie przekształcenia do KRS.

Do celów księgowych warto zadbać, aby wpis przekształcenia nastąpił w pierwszym dniu roboczym miesiąca. W tym celu należy przedłożyć odpowiedni wniosek do sądu rejestrowego. Formalności to jednak nie wszystko. Przekształcenia podmiotowe wiążą się też z określonymi kosztami, m.in. opłatami notarialnymi i sądowymi, wydatkiem na sprawozdanie finansowe, a niekiedy także wynagrodzeniem biegłego rewidenta.

W jaką formę prawną powinna zostać przekształcona spółka?

Podstawowym dylematem przedsiębiorców rozważających transformację podmiotową jest wybór docelowej formy organizacyjnoprawnej spółki przekształcanej. Załóżmy, że wspólnicy prowadzą spółkę jawną produkującą suplementy diety – biznes wymagający dostępu do dużego kapitału, drogiego sprzętu laboratoryjnego oraz skomplikowanych linii technologicznych i podejmują decyzję o przekształceniu. Jaka forma prawna będzie adekwatna do założeń biznesowych?

Większość przedsiębiorców wskazałoby najprawdopodobniej spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, ale czy na pewno? Może okaże się, że lepszym rozwiązaniem będzie spółka akcyjna stwarzające duże możliwości kumulacji kapitału od akcjonariuszy? A może lepiej postawić na prostą spółkę akcyjną, zaprojektowaną z myślą o dynamicznych, rozwijających się przedsiębiorstwach?

Na takie pytania nie da się odpowiedzieć bez pogłębionej analizy sytuacji spółki przekształcanej oraz założeń biznesowych wspólników. Każda forma organizacyjnoprawna ma swoją specyfikę, zalety, ale także wady. Trzeba też pamiętać, że inaczej będzie wyglądała kwestia podatków oraz dostępu do ulg, zwolnień i innych narzędzi optymalizacji podatkowej.

Kiedy stosuje się zasadę kontynuacji przy przekształceniu?

Co do zasady spółka po przekształceniu – zgodnie z zasadą kontynuacji – staje się podmiotem praw i obowiązków jakie dotyczyły spółki przekształconej, należy upewnić się czy w danej sytuacji nie zachodzą wyjątki. Mogą one wynikać zarówno z przepisów szczególnych, umów zawartych z kontrahentami oraz decyzji administracyjnych. Szczególną uwagę należy zwrócić na treść aktów administracyjnych przyznających zezwolenia, licencje lub koncesje na prowadzenie określonego rodzaju działalności, np. górniczej i wydobywczej lub w zakresie handlu alkoholem.

Należy też pamiętać, że do przedsiębiorcy, który stosuje metodę quasi-przekształcenia polegającą na założeniu nowej spółki oraz przeniesieniu na nią całego przedsiębiorstwa aportem, zasada kontynuacji nie ma zastosowania. Oznacza to m.in. konieczność zawarcia nowych umów z pracownikami oraz kontrahentami.

Przekształcenie a nieruchomości rolne

Pomimo nowelizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego kwestia związana z obowiązkami spółki handlowej, która ulega przekształceniu nie została uregulowana w sposób precyzyjny. Nie w każdym przypadku łatwo będzie określić, czy do danej sytuacji stosuje się przepisy ustawy, czy też nie. Można spotkać się i z taką interpretacją przepisów ustawy, zgodnie z którą konieczne będzie uzyskanie zgody Dyrektora KOWR na nabycie nieruchomości rolnej, a na spółce przekształconej będącej nabywcą będzie spoczywał obowiązek prowadzenia gospodarstwa rolnego przez 5 lat oraz zakaz zbywania oraz oddawania w posiadanie innym podmiotom stosownie do art. 2b ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego.

Na co zwracać uwagę w umowach z kontrahentami oraz podmiotami udzielającymi finansowania?

Transformacja spółki może aktualizować określone obowiązki po stronie spółki przekształconej względem kontrahentów, ale także leasingodawców czy kredytodawców. W szczególności może być to obowiązek zawiadomienia o planowanym przekształceniu lub nawet uzyskanie zgody na zmianę formy prawnej. Z jakimi konsekwencjami trzeba liczyć się w przypadku zaniedbania formalności?

Z reguły będzie to kara umowna, ale czasami nawet uprawnienie drugiej strony kontraktu do rozwiązania umowy bez jej wcześniejszego wypowiedzenia. Tego rodzaju klauzule pojawiają się przede wszystkim w umowach przewidujących udzielenie finansowania z budżetów ministerialnych lub unijnych. Warto sprawdzić też terminy obowiązywania zakazu. Zwykle będzie on aktualny przez czas trwania finansowania, choć może być i tak, że podmiot udostępniający środki będzie oczekiwał pełnej transparentności przez określony czas po zakończeniu wsparcia, np. kilka lat.

Jak wybierać biegłego rewidenta do celów przekształcenia?

Obecnie konieczność wyboru rewidenta, który zbada plan przekształcenia dotyczy przede wszystkim przekształcenia innej spółki w spółkę akcyjną co nie oznacza, że takiego specjalistę powinno się wybierać w sposób dowolny.

Warto zdecydować się na współpracę z biegłym rewidentem, który zna i rozumie specyfikę prowadzonej działalności gospodarczej. Choć sąd rejestrowy nie jest związany wnioskiem w tym zakresie, z reguły przychyla się do prośby wspólników, co czyni cały proces przekształcenia prostszym i szybszym.

Czy warto korzystać z uproszczonej procedury przekształceniowej?

Spółka jawna, cywilna, a w ograniczonym zakresie również spółka partnerska mogą skorzystać z uproszczonej procedury przekształcenia pod warunkiem spełnienia warunku określonego w przepisach kodeksu spółek handlowych. Na czym polega ułatwienie?

wspólnicy nie mają obowiązku sporządzać planu przekształcenia;
nie ma konieczności zawiadamiania wszystkich wspólników o zamiarze przekształcenia, a także zezwalać im na wgląd w dokumentację przekształceniową oraz wydawanie z niej odpisów;
nie trzeba przestawiać istotnych elementów przekształcenia przed podjęciem uchwały w tym przedmiocie.

W praktyce procedura uproszczona pozwala znacząco skrócić i uprościć zmianę formy podmiotu. Z tego względu przed uruchomieniem całej procedury warto dokładnie przeanalizować umowę spółki i sprawdzić, czy nie ma ku temu przeciwwskazań. Może się okazać, że łatwiej będzie zmienić umowę spółki przekształcanej, a następnie przeprowadzić transformację niż realizować zmianę podmiotową według pełnych reguł.

Przekształcenie spółki – przekształcanie spółek Warszawa

Sama procedura przekształceniowa jest dosyć złożona. Jeżeli uwzględnimy wszystkie potencjalne pułapki i problemy na jakie w trakcie tego procesu mogą natknąć się przedsiębiorcy, może się okazać, że samodzielne przekształcenie doprowadzi do pogorszenia sytuacji podmiotu zamiast ją poprawić i ustabilizować. Właśnie dlatego warto zlecić zaplanowanie oraz przeprowadzenie transformacji podmiotowej profesjonalistom. Kancelaria Linke Kulicki od lat pomaga przedsiębiorcom. Wspieramy zakładanie, rozwój i optymalizację działalności. Jeśli rozważasz przekształcenie podmiotowe spółki, skontaktuj się z nami. Możemy Ci pomóc!

Blog prawniczy