Prawnik jest drogi! Nie mówiąc już o radcy prawnym czy adwokacie!
Na pewno spotkałeś się z takim stwierdzeniem. Być może sam tak uważasz. Osoby szukające prawnika do swojej sprawy zazwyczaj w pierwszej kolejności boją się właśnie o koszty z tym związane. I to bez względu na to czy są to przedsiębiorcy szukający pomocy w założeniu spółki czy też osoba szukająca pomocy przy rozwodzie. Zawsze w głowie pojawia się pytanie – ile to będzie kosztowało? Niestety nie da się odpowiedzieć jednoznacznie na pytanie ile kosztują poszczególne usługi prawnicze. Nie jest tu bezpodstawne powiedzenie – “to zależy”. Z tego artykułu dowiesz się od czego to wszystko zależy.
Modele rozliczeń w kancelariach prawniczych
Profesjonalni prawnicy (radcy prawni i adwokaci) rozliczają się w kilku modelach. Model rozliczenia zależy od rodzaju sprawy, której mają się podjąć.
Do podstawowych modeli rozliczenia należy:
- rozliczenie godzinowe,
- rozliczenie ryczałtowe,
- rozliczenie godzinowe z limitem wynagrodzenia,
- rozliczenie abonamentowe,
- rozliczenie za prowadzenie sprawy sądowej.
Rozliczenie godzinowe
Rozliczenie godzinowe jest podstawową formą rozliczenia w kancelariach. Tzw. “godzinówka” stosowana jest przede wszystkim w zleceniach wpadkowych, przy których nie da się z góry oszacować czasu potrzebnego na jego wykonanie lub jednorazowych konsultacjach prawnych.
Przykład – klient zwraca się do kancelarii z prośbą o dokonanie analizy prawnej w zakresie możliwości reklamowania produkowanego przez niego wyrobu medycznego w mediach społecznościowych.
Rozliczenie godzinowe bardzo często stosowane jest w przypadku stałych klientów, którzy nie chcą wiązać się żadnym abonamentem na obsługę prawną.
| Przykład – klient zwraca się do kancelarii z prośbą o dokonanie analizy prawnej w zakresie możliwości reklamowania produkowanego przez niego wyrobu medycznego w mediach społecznościowych. |
Rozliczenie godzinowe bardzo często stosowane jest w przypadku stałych klientów, którzy nie chcą wiązać się żadnym abonamentem na obsługę prawną.
| Przykład – klient na stałe współpracuje z kancelarią przy obsłudze prawnej swojej firmy ale jego potrzeby są różne w zależności od miesiąca. W jednym miesiącu jest to jedna godzina a w kolejnym może być to dwadzieścia godzin. |
Rozliczenie ryczałtowe
W przypadku rozliczenia ryczałtowego (inaczej zwanego rozliczeniem projektowym) prawnik z góry wycenia prace i podaje klientowi konkretną kwotę. Takie rozliczenie stosowane jest w sprawach przewidywalnych, powtarzalnych, lub takich, w których prawnik ma doświadczenie i może powiedzieć “w ciemno” ile będzie kosztowała realizacja zlecenia.
| Dobrym przykładem tego typu przewidywalnych zleceń jest – rejestracja znaku towarowego, założenie prostej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, podwyższenie kapitału zakładowego w spółce. |
Rozliczenie ryczałtowe jest najbardziej preferowanych rozliczeniem przez klientów. Musisz sobie jednak zdawać sprawę z tego, że nie każda sprawa jest możliwa do takiej wyceny. Często także pojawiają się w trakcie realizacji usługi wątki poboczne, którymi także trzeba się zająć, a które nie były możliwe do przewidzenia na etapie przygotowywania pierwotnej wyceny.
Rozliczenie godzinowe z limitem wynagrodzenia
W przypadku rozliczenia godzinowego z limitem wynagrodzenia (tzw. capem) prawnik umawia się z klientem, że będą rozliczali się godzinowo za faktycznie przepracowany czas ale wynagrodzenie nie przekroczy kwoty X. W przypadku gdy prawnik przekroczy estymowany przez siebie czas pracy, dalej zobowiązany będzie do świadczenia usług w ramach danego zlecenia.
W przypadku takiego rodzaju rozliczenia z jednej strony prawnik może czuć się w miarę swobodnie bo rozlicza się godzinowo, a z drugiej klient ma poczucie bezpieczeństwa w kontekście kosztów, które będzie musiał ponieść. Musisz zdawać sobie sprawę jednak, że limit wynagrodzenia (cap) jest najczęściej ustalany z dosyć dużym marginesem bezpieczeństwa dla prawnika.
| Przykład – klient przychodzi do kancelarii ze zleceniem obsługi procesu inwestycyjnego typu venture capital. Tego typu transakcje są ciężkie do wyceny ryczałtowej z uwagi na to, że praktycznie każda inwestycja różni się od poprzedniej, którą dany prawnik obsługiwał. Jednak rozumiejąc to, że klient boi się wysokich kosztów, strony umawiają się na limit wynagrodzenia. |
Rozliczenie abonamentowe
W przypadku gdy współpraca pomiędzy kancelarią a klientem jest już dłuższa, często decydują się na obsługę w ramach abonamentu prawnego. W ramach takiego rozliczenia kancelaria uzyskuje stałe miesięczne wynagrodzenie, natomiast klient zazwyczaj może liczyć na niższą stawkę, po której to wynagrodzenie zostało wyliczone. W ramach abonamentu klient ma prawo do wykorzystania X godzin w ciągu miesiąca.
| Przykład – po kilku miesiącach współpracy z kancelarią klient obliczył, że średnio w jednym miesiącu wykorzystuje 10h na obsługę prawną płacąc za każdą godzinę 400 zł netto. Postanowił więc wykupić abonament na 10h. W zamian za takie zobowiązanie kancelaria obniżyła mu stawkę godzinową na 300 zł netto/h, dzięki czemu abonament zamiast 4000 zł netto kosztuje 3000 zł netto. |
W kontekście abonamentu powstaje pytanie, co w przypadku gdy w danym miesiącu nie wykorzystasz wszystkich godzin lub wykorzystasz ich więcej? W pierwszym przypadku niekiedy kancelarie pozwalają na to aby niewykorzystane godziny przeszły na kolejny miesiąc i “zerowały się” w ramach kwartału. Nie jest to jednak reguła. W drugim przypadku najczęściej dochodzi do naliczenia dodatkowego wynagrodzenia za przepracowane godziny ale już uwzględniając regularną stawkę (a nie stawkę preferencyjną z abonamentu prawnego).
Wynagrodzenie za prowadzenie sprawy sądowej
Zupełnie oddzielną kwestią są rozliczenia za prowadzenie sprawy sądowej. W takim wypadku rzadko kiedy prawnicy rozliczają się za faktycznie przepracowane godziny. W większości przypadków stosuje się rozliczenie ryczałtowe za daną fazę postępowania. W klasycznej sprawie procesowej mamy etap przedsądowy (np. wezwanie do zapłaty i negocjacje), etap przygotowania pozwu lub odpowiedzi na pozew oraz etap rozpraw sądowych i przygotowywania pism już w trakcie postępowania sądowego.
| Przykład – klient przychodzi do kancelarii ze zleceniem dochodzenia wierzytelności od swojego klienta, który nie opłacił faktury na czas. Kancelaria wycenia poszczególne etapy prac w ten sposób, że za wezwanie do zapłaty i ew. negocjacje pobierze 1000 zł netto, za przygotowanie pozwu 5000 zł netto, zaś za stawiennictwo na każdej rozprawie 800 zł netto. |