Prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce nierozerwalnie wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatków. System zobowiązań publicznoprawnych w naszym kraju jest dosyć złożony, często się zmienia, a dodatkowo, poszczególne podatki mogą nakładać się na siebie. Jakie podatki płaci się w Polsce? Sprawdź najważniejsze informacje!
Jak wygląda opodatkowanie działalności gospodarczej w Polsce?
O ile w przypadku osób nieprowadzących działalności gospodarczej system opodatkowania jest prosty (często obejmuje wyłącznie podatek dochodowy PIT według skali podatkowej), przedsiębiorcy znajdują się w bardziej skomplikowanej sytuacji. Poszczególne podatki mogą nakładać się na siebie – np. opodatkowanie spółki z o.o. na poziomie CIT oraz dywidendy wypłaconej wspólnikom na poziomie PIT. Mogą też występować w różnej stawce, np. usługi opodatkowane odmiennym ryczałtem.
Działając zgodnie z prawem można wykorzystać wiele dostępnych mechanizmów w celu obniżenia zobowiązań podatkowych, np. poprzez ulgi i zwolnienia, przekształcenie podmiotowe czy wybór opodatkowania ryczałtem spółek (tzw. CIT estoński). Przyjrzyjmy się poszczególnym podatkom w Polsce z punktu widzenia działalności gospodarczej.
Rodzaje podatków w Polsce – jakie podatki płaci się w Polsce?
- Podatki dochodowe PIT oraz CIT,
- Podatek VAT,
- Podatek akcyzowy,
- Podatek od spadków i darowizn,
- Podatek od czynności cywilnoprawnych,
- Podatek od nieruchomości
Podatki dochodowe PIT oraz CIT
Podatki dochodowe obejmują podatek od osób fizycznych (PIT) oraz od osób prawnych (CIT).
Podatek PIT w Polsce
Jeśli chodzi o podatek dochodowy PIT, to płacą go wszyscy przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą. Obecnie przepisy pozwalają na wybór następujących form opodatkowania dla JDG:
- zasady ogólne, czyli skala podatkowa;
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych;
- podatek liniowy;
- karta podatkowa (w szczątkowym zakresie, nie jest już dostępna dla nowych przedsiębiorców).
Stawka podatku oraz zakres dostępnych ulg jest uzależniony od wyboru formy opodatkowania.
Podatek PIT płacą także wspólnicy spółek osobowych, w skład których wchodzą wyłącznie osoby fizyczne. Uiszczają go również wspólnicy spółek kapitałowych, którzy otrzymują świadczenia od spółki, np. w postaci dywidendy czy wynagrodzenia za świadczenia niepieniężne.
Jeżeli wspólnicy spółki nie mają miejsca zamieszkania na terytorium Polski, płacą podatek PIT wyłącznie od dochodów osiągniętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. O rezydencji podatkowej można mówić, jeżeli dana osoba fizyczna:
- przebywa na terytorium Polski dłużej niż przez 183 dni w roku podatkowym;
- ma w Polsce centrum interesów życiowych.
Należy pamiętać, że odrębne zasady w tym zakresie mogą określać umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Podatek CIT
Podatek dochodowy od osób prawnych spoczywa na:
Stawki podatki CIT mogą być tylko dwie. Co do zasady jest to 19%. Podmioty posiadające status małych podatników, których przychód w roku podatkowym nie przekroczył 2 milionów euro, mogą skorzystać ze stawki preferencyjnej 9%. W przypadku podatku CIT możliwe jest skorzystanie z całego szeregu ulg, które efektywnie obniżają opodatkowanie.
Podatek VAT
Podatek od towarów i usług zasadniczo dotyczy wszystkich przedsiębiorców, chyba że przysługuje im prawo do zwolnienia:
- przedmiotowego – obrót przedsiębiorstwa w danym roku podatkowym nie przekroczył 200 tysięcy zł brutto;
- podmiotowego – wybrane rodzaje działalności gospodarczej są zwolnione z podatku VAT niezależnie od przychodu.
Z drugiej strony ustawa o VAT wymienia szereg biznesów, które muszą płacić podatek VAT „od pierwszej złotówki”, niezależnie od wyniku finansowego na zakończenie roku obrotowego. Należy pamiętać, że szereg transakcji, jak fuzje i przekształcenia czy też zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, nie podlegają podatkowi VAT.
Podstawowa stawka podatku VAT wynosi 23%, ale dla wybranych kategorii dóbr lub usług przewidziano stawki preferencyjne, jak 8%, 5% czy 0%. Wprawdzie bazowa stawka podatku VAT w Polsce jest dosyć wysoka, ale przedsiębiorcy mają możliwość skorzystania z mechanizmu obniżenia w VAT należnego o wartość VAT naliczonego na poprzednich etapach obrotu.
Podatek akcyzowy
Akcyza jest podatkiem pośrednim, nakładanym m.in. produkty energetyczne, energię elektryczną, napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe. Minimalna stawka akcyzy dla każdego z dóbr wynika z przepisów wspólnotowych, ale krajowy ustawodawca może je podwyższyć.
Podatek akcyzowy może płacić firma prowadząca skład, w którym dane wyroby produkowane, przetwarzane lub magazynowane albo z którego lub do którego są one wysyłane.
Podatek od spadków i darowizn
Polskie przepisy nie przewidują ograniczeń w zakresie podmiotów, które mogą zawrzeć umowę darowizny co oznacza, że przedsiębiorstwo może być zarówno obdarowany, jak i darczyńcą. Z podatkowego punktu widzenia otrzymanie darowizny nie rodzi skutków na płaszczyźnie podatku VAT, ale obliguje firmę do zapłaty podatku dochodowego CIT.
O ile w przypadku działalności jednoosobowej czy spółki cywilnej można jeszcze mówić o grupach podatkowych i związanych z nim zwolnieniu, jeżeli obdarowanym jest spółka prawa handlowego, podatek trzeba będzie zapłacić w pełnej wysokości. Otrzymanie nieopodatkowanego świadczenia należy zidentyfikować z księgach rachunkowych jako przychód, aczkolwiek wartość takiego świadczenia może być określana w różny sposób w zależności od tego, co było przedmiotem darowizny.
Co istotne podatku nie zapłacą wspólnicy lub akcjonariusze, obowiązek w tym zakresie spoczywa wyłącznie na spółce. Podatek od spadków i darowizn jest podatkiem lokalnym.
Podatek od czynności cywilnoprawnych
Kolejnym rodzajem podatku z jakim spotykają się przedsiębiorcy jest podatek od czynności cywilnoprawnych, określany powszechnie jako PCC. Enumeratywna lista czynności, które obligują podatnika do zapłaty PCC obejmuje m.in.:
- zawarcie umowy spółki (wysokość podatku obliczana jest od wartości wniesionych wkładów);
- zawarcie umowy pożyczki, sprzedaży lub zamiany;
- ustanowienie odpłatnego użytkowania lub służebności;
- ustanowienie hipoteki.
Co istotne obowiązek zapłaty PCC powstaje powtórnie, jeżeli zwiększeniu ulegnie podstawa opodatkowania. Taką sytuacją będzie np. podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z zastrzeżeniem, że po spełnieniu określonych przesłanek możliwe będzie uzyskanie zwolnienie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.
Podatek od nieruchomości
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki lub ich części, a także budowle, jeżeli są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podatek od nieruchomości ma charakter lokalny co oznacza, że pobierają go gminy, a nie Skarb Państwa. Stawki podatku nie mają charakteru jednolitego, ale są uzależnione od położenia nieruchomości i wynoszą od 1% do nawet 25%. Zobowiązanie przekraczające 100 zł można rozłożyć na 4 raty płatne kwartalnie.
Czy można zgodnie z prawem obniżyć wysokość podatków?
Przedsiębiorcy mają możliwość korzystania z różnego rodzaju ulg i zwolnień w celu obniżenia, oddalenia w czasie lub nawet uniknięcia obowiązku zapłaty podatku. Jest to szczególnie widoczne w przypadku podatków dochodowych PIT i CIT, które przewiduje m.in.
Często stosowanym rozwiązaniem przez podatników CIT rozwiązaniem jest też opodatkowanie ryczałtem przychodu spółek (tzw. estoński CIT). Pozwala on na reinwestowaniu zysku bez konieczności jego opodatkowania do czasu wypłaty np. w postaci dywidendy. Dzięki temu podatnik może szybciej rozwijać działalność gospodarczą.
Kiedy warto występować o wydanie interpretacji podatkowej?
Analiza sytuacji prawnej podatnika to złożone zadanie, które wymaga wszechstronnej oceny prowadzonej działalności gospodarczej. Niekiedy jednak przepisy nie dają jednoznacznej odpowiedzi na zadawane pytania.
W razie wątpliwości istnieje możliwość wystąpienia do Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Ma ona charakter wiążący w konkretnej sprawie i chroni podatnika przed negatywnymi skutkami planowanych działań. Formułując zapytanie w ramach wniosku o wydanie interpretacji należy zachować precyzję w opisie poszczególnych elementów stanu faktycznego, a także przedstawić swoje stanowisko w sprawie.
System podatkowy w Polsce nie należy do najprostszych. Na obowiązujące przepisy nakładają się interpretacji KIS, wytyczne Ministerstwa Finansów oraz wyroki sądów administracyjnych oraz NSA. Przedsiębiorcy, którzy rozważają zastosowanie optymalizacji podatkowej lub potrzebują pomocy w bieżącej identyfikacji i rozliczeniu należności publicznoprawnych powinni rozważyć skorzystanie ze wsparcia profesjonalistów. Kancelaria Linke Kulicki od lat wspiera Klientów w zakresie spraw związanych z doradztwem podatkowym. W swoim gronie mamy prawników, którzy potrafią wykorzystywać zdobytą wiedzą i sprawnie poruszają się między skomplikowanymi przepisami, często budzącymi wątpliwości nawet wśród ekspertów.