Spółka celowa (spółka specjalnego przeznaczenia, SPV, special purpose vehicle, special purpose entity) jest popularnym rozwiązaniem stosowanym przez przedsiębiorców lub konsorcja przedsiębiorców/uczelni lub innych podmiotów na realizację jakiegoś dodatkowego przedsięwzięcia biznesowego. Nie istnieje wiążąca definicja spółki celowej. Spółka specjalnego przeznaczenia lub spółka celowa to przeważnie spółka kapitałowa (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna) powołana w określonym celu.
Przykłady spółek celowych
Na rynku można znaleźć wiele przykładów różnych spółek celowych. Przykładowo mogą to być następujące rodzaje przedsięwzięć:
- kilka uczelni powołuje spółkę celową do realizacji wspólnego projektu badawczego,
- uczelnia powołuje spółkę celową w celu komercjalizacji wyników badań naukowych,
- kilku przedsiębiorców budowlanych powołuje spółkę celową aby wspólnie zrealizować budowę autostrady,
- kilku inwestorów prywatnych powołuje spółkę celową aby wspólnie kupić pakiet nieruchomości.
Dobrym przykładem spółki celowej jest spółka utworzona na podstawie ustawy o przygotowaniu finałowego turnieju mistrzostw europy w piłce nożnej UEFA EURO 2012.
Spółka celowa – po co tworzy się spółkę celową?
Spółkę celową zakłada się w sytuacjach gdy planowany projekt po pierwsze jest pobocznym projektem względem naszej głównej działalności a po drugie może rodzić jakieś ryzyko. Dodatkowym czynnikiem jest także konieczność realizacji projektu we współpracy z zewnętrznym partnerem (choć nie jest to niezbędne).
Spółkę celową można więc założyć:
- aby outsource’ować ryzyko biznesowe,
- aby outsource’ować ryzyko finansowe,
- aby outsource’ować ryzyko osobowe,
- gdy chcemy realizować dany projekt jedynie czasowo,
- gdy możemy skorzystać z preferencji podatkowych,
- gdy działalność wymaga specjalnego nadzoru organów regulujących dany rynek (np. Komisji Nadzoru Finansowego).
Jakiekolwiek problemy w spółce celowej nie wpływają bezpośrednio na podmioty zakładające takie spółki.
Spółka celowa – jak założyć spółkę celową?
Spółkę celową zakłada się tak jak każdą inną spółkę prawa handlowego w Polsce. Można ją założyć przez system S24 lub tradycyjną drogą poprzez zawarcie umowy u notariusza a następnie złożenia wniosku o rejestrację spółki w rejestrze przedsiębiorców KRS.
Spółki celowe często potrzebne są “na już”. Podmioty chcące założyć taką spółkę często decydują się na zakup pustej spółki (takiej, która nie prowadziła nigdy działalności operacyjnej) z numerem NIP, REGON, zgłoszeniem do VAT i kontem bankowym. Są to tzw. shelf companies czyli gotowe spółki do kupienia.