Temat uszczelniania systemu podatkowego jest obecny w mediach od lat. Fiskus wprowadza coraz to nowe mechanizmy, których zadaniem jest zabezpieczenie budżetu państwa przed działaniami podatników, które potencjalnie mogą wpłynąć na zmniejszenie podstawy opodatkowania, a w rezultacie obniżenia wpływów do budżetu. Taką funkcję spełniają też ceny transferowe. Czym są ceny transferowe, na czym polegają i kto musi je stosować?
Czym są ceny transferowe?
Definicję ceny transferowej można odnaleźć w ustawach regulujących podatki dochodowe PIT oraz CIT. Zgodnie z art. 11a ustawy o CIT poprzez cenę transferową należy rozumieć rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cenę, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy.
Mówiąc nieco mniej sformalizowanym językiem, ceny transferowe można określić jako transakcje realizowane przez spółki wchodzące w skład tej samej grupy kapitałowej lub powiązane ze sobą w inny sposób. Choć samo istnienie takich powiązań jest czymś naturalnym i typowym dla rozwijających się gospodarek we wszystkich krajach, nie tylko w Polsce, mechanizm cen transferowych stwarza narzędzie, które pozwala organom podatkowym na monitorowanie poprawności tych rozliczeń z punktu widzenia prawnego i ekonomicznego. Chodzi o to, aby korzystając z powiązań gospodarczych uczestnicy rynku nie wykorzystywali wzajemnych operacji np. do “przerzucania” między sobą zysków w celu zmniejszenia podstawy opodatkowania.
Nie należy mylić cen transferowych z kolejnym podatkiem. Niemniej jednak kontrola warunków współpracy między podmiotami może mieć wpływ na wysokość opodatkowania. Istotę cen transferowych dobrze oddaje art. 11c ust. 1 ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem podmioty powiązane są obowiązane ustalać ceny transferowe na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Jest to tzw. zasada ceny rynkowej.
Kogo dotyczą ceny transferowe?
Ceny transferowe dotyczą przede wszystkim tzw. podmiotów powiązanych. Takie powiązania mogą mieć wymiar ekonomiczny (wywieranie na co najmniej jeden podmiot istotnego wpływu na inny podmiot, np. poprzez posiadanie odpowiednio dużego udziału w kapitale zakładowym lub akcyjnym) albo osobowy. W tym drugim przypadku za podmioty powiązane uważa się m.in.:
- podmioty, na które znaczący wpływ wywiera małżonek, krewny lub powinowaty osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot;
- spółkę niebędącą osobą prawną i jej wspólnika lub komplementariusza;
- podatnika i jego zagraniczny zakład.
Obowiązek opracowania cen transferowych może dotyczyć także podmiotów dokonujących transakcji z krajami stosującymi szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. raje podatkowe).
Jakie są aktualne progi dla cen transferowych?
Samo istnienie powiązań nie jest jeszcze wystarczającą przesłanką do tego, aby podmioty gospodarcze musiały sporządzać dokumentację cen transferowych. Znaczenie ma wartość realizowanej transakcji w danym roku podatkowym, przy czym progi wyglądają nieco inaczej dla poszczególnych rodzajów operacji. Wynoszą one:
- 10 milionów złotych dla transakcji finansowych;
- 10 milionów złotych dla transakcji towarowych;
- 2 miliony złotych dla transakcji usługowych;
- 2 miliony złotych dla pozostałych transakcji.
Jeżeli chodzi o transakcji z rajami podatkowymi progi dla dokumentacji cen transferowych są znacznie niższe i wynoszą:
- 2,5 miliona złotych w przypadku transakcji finansowej;
- 500 tysięcy złotych w przypadku transakcji innej niż finansowa.
Należy uważać na raje podatkowe także i z tego względu, że kryterium powiązania między podmiotami nie ma tutaj zastosowania. Podatnik może więc realizować transakcje z niezależnymi podmiotami, a i tak po przekroczeniu progu będzie musiał sporządzać dokumentację cen transferowych. Dlatego tak ważna jest analiza kontrahenta i zrealizowanie due diligence przed rozpoczęciem współpracy.
Jak sporządzić dokumentację cen transferowych?
Ustalanie cen transferowych nie może przebiegać w sposób dowolny, nie zawsze też będzie to proste zadanie zwłaszcza, jeżeli dane produkty lub usługi są dostępne wyłącznie wewnątrz grupy kapitałowej. Ustawy podatkowe przewidują kilka wariantów wyliczania cen transferowych. Są to metody:
- porównywalnej ceny niekontrolowanej;
- ceny odsprzedaży;
- koszt plus;
- marży transakcyjnej netto;
- podziału zysku.
Jeżeli z jakichś względów nie jest możliwe zastosowanie żadnej z powyższych metod, podatnik ma prawo wykorzystać inną, która będzie lepiej dopasowana do specyfiki danego zdarzenia gospodarczego oraz warunków ustalonych przez strony transakcji.
Sama dokumentacji może przybrać postać dokumentu lokalnego (ang. local file) albo grupowej dokumentacji cen transferowych (ang. master file).
Terminy na realizację obowiązków w zakresie cen transferowych
Obowiązki związane z cenami transferowymi należy zrealizować w konkretnych terminach, których przekroczenie jest surowo karane. Terminy te – w zależności od charakteru obowiązku – wynoszą od 10 do 12 miesięcy licząc od zakończenia roku podatkowego. Dla przykładu więc, zakładając, że podatnik kończy rok podatkowy w końcem grudnia 2024, local file należy przygotować do końca października.
Co daje sporządzanie dokumentacji cen transferowych i jaka jest sankcja za jej pominięcie?
Sporządzenie dokumentacji cen transferowych to część podatkowego compliance niezbędnego, aby firma działała zgodnie z przepisami. Sankcje za niedotrzymanie terminu są dotkliwe i można rozpatrywać ja na dwóch płaszczyznach – ordynacji podatkowej oraz kodeksu karnego skarbowego.
Przepisy kodeksu karnego skarbowego przewidują grzywnę w wysokości nawet do 720 stawek dziennych w przypadku niezłożenia dokumentacji cen transferowych lub też złożenie jej niezgodnie ze stanem faktycznym. Na karę narażeni są członkowie zarządu albo osoby odpowiadające za realizację obowiązków finansowych.
To jednak nie jedyne ryzyko. Ordynacja podatkowa uprawnia organ podatkowy do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości nawet 30% sumy.
Ceny transferowe 2024 krok po kroku – Kancelaria Linke Kulicki
Ceny transferowe to złożone zagadnienie, które dotyczy dużej liczby podmiotów gospodarczych. Ich stosowanie w praktyce bywa jednak trudne i często nasuwa wątpliwości. Naszym klientom oferujemy w tym zakresie kompleksowe wsparcie. Kancelaria Linke Kulicki świadczy pomoc na etapie identyfikacji obowiązków podatników w zakresie cen transferowych, ich sporządzania. Oferuje także bieżącą obsługę prawną oraz doradztwo podatkowe.