Łukasz Kulicki
RADCA PRAWNY | PARTNER
Radca prawny, Partner w Kancelarii Linke Kulicki specjalizującej się w obsłudze prawnej firm z sektora IT, nowych technologii i branży internetowej, a także podmiotów przechodzących transformację cyfrową. Specjalizuje się w negocjowaniu umów IT, w szczególności umów wdrożeniowych, umów na usługi IT (w tym chmurowych) i umów body leasingowych. Zajmuje się także doradztwem prawnym z zakresu ochrony danych osobowych (RODO), prawa e-commerce i własności intelektualnej.
Opublikowano:
Decydując się na rejestrację działalności gospodarczej lekarze mają do wyboru dwie główne drogi. Mogą zdecydować się na praktykę zawodową lub założenie podmiotu leczniczego. Z wielu względów ten drugi wybór często okazuje się bardziej elastyczny i oferujący większe szanse rozwoju na rynku. Przeczytaj, jak założyć podmiot leczniczy.
Czym podmiot leczniczy różni się od praktyki zawodowej?
Zasadnicza różnica między praktyką zawodową a podmiotem leczniczym polega na tym, że w pierwszym przypadku konieczne jest samodzielne udzielanie świadczeń zdrowotnych. Jeśli chodzi o podmiot leczniczy, można go porównać do części firmy prowadzącej działalność leczniczą. Warto przy tym zwrócić uwagę, że o ile dla indywidualnej praktyki lekarskie ustawodawca wprowadził ograniczenia w wyborze docelowej formy organizacyjnoprawnej, podmiot leczniczy może zarejestrować praktycznie każdy przedsiębiorca.
Osoby zakładające podmiot leczniczy – za wyjątkiem spółki partnerskiej – mogą mieć też dowolne kwalifikacje zawodowe. Mogą to być np. wspólnicy dysponujący wysokim kapitałem, którzy sami nie są osobami wykonującymi zawody medyczne.
Organem rejestrowym właściwym dla podmiotu leczniczego zawsze będzie wojewoda określany względem siedziby spółki lub miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Nie ma przy tym znaczenia, gdzie dokładnie będą świadczone usługi. Wniosek podlega opłacie, której wysokość jest corocznie ustalana w odniesieniu do wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw publikowanego przez GUS.
W praktyce więc podmiot leczniczy w porównaniu z praktyką często oferuje więcej możliwości, jeżeli chodzi o dofinansowanie, zwłaszcza jeżeli chodzi o spółki kapitałowe, np. spółkę z o.o. czy spółkę akcyjną.
Kto może założyć podmiot leczniczy?
Podmiot leczniczy może założyć szeroka grupa podmiotów. Wśród nich można wymienić:
- przedsiębiorców, niezależnie od wybranej formy organizacyjnoprawnej;
- NGO-sy – fundacje i stowarzyszenia, o ile w ich statucie wskazano jako cel ochronę zdrowia;
- instytuty badawcze;
- jednostki budżetowe.
Możliwość założenia podmiotu leczniczego mają zarówno obywatele Rzeczypospolitej Polskiej, jak i większość obcokrajowców. Nie ma konieczności, aby takie osoby wykonywały zawód medyczny.
Trzeba przy tym pamiętać, że podmiot medyczny może wykonywać dowolną inną działalność, nawet taką, która w żaden sposób nie jest związana z ochroną zdrowia. Wynika to z faktu, że z momentem rejestracji przedsiębiorstwo „wydziela” część swoich składników majątkowych i niemajątkowych, które będą stanowiły wyodrębniony zakład leczniczy.
Co istotne nie ma konieczności fizycznego wyodrębniania innego zakładu dla podmiotu leczniczego, a innego dla głównej działalności przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 13 ustawy o działalności leczniczej w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych może być prowadzona inna działalność niż działalność lecznicza pod warunkiem, że nie jest uciążliwa dla pacjenta lub przebiegu leczenia. Jedyne ograniczenie dotyczy równoległego prowadzenia podmiotu medycznego oraz usług pogrzebowych lub ich reklamy.
Sprawdź również: Reklama podmiotu leczniczego – czy jest legalna w Polsce?
Jak krok po kroku założyć podmiot leczniczy?
Proces zakładania podmiotu leczniczego jest dosyć złożony. Prześledźmy go więc krok po kroku.
Wybór formy prawnej i założenie działalności gospodarczej
Pierwszy etap to oczywiście wybór formy prawnej odpowiadającej założeniom biznesowym oraz możliwościom finansowym wspólników. Często spotykaną formą jest spółka z o.o. ze względu na niski kapitał początkowy, wyłączenie odpowiedzialności wspólników oraz łatwość zmiany składu osobowego.
Wybraną formę działalności trzeba zarejestrować. Właściwym portalem do tego będzie CEIDG (w przypadku indywidualnych przedsiębiorców) albo KRS za pośrednictwem portalu PRS (w przypadku spółek prawa handlowego). Niektóre spółki, jak właśnie sp. z o.o., komandytowa lub jawna można założyć przez system S24, ale z reguły lepszym rozwiązaniem będzie sporządzenie umowy spółki od początku tak, aby dopasować ją do konkretnych potrzeb.
Lokal wybrany jako miejsce do realizacji świadczeń zdrowotnych powinien być odpowiednio wyposażony i zezwalać na prowadzenie w nim tego rodzaju działalności. Przepisy wprawdzie nie wymagają zgłaszania rozpoczęcia działalności podmiotu leczniczego do sanepidu, jak ma to miejsce np. w przypadku salonów fryzjerskich czy kosmetycznych, ale z taką kontrolę musisz się zawsze liczyć.
Uzyskanie numeru REGON medycznego
Podmioty lecznicze muszą posługiwać się „specjalnym” numerem REGON, który funkcjonuje obok standardowego REGON-u nadawanego przez Prezesa GUS. Regon medyczny musi być uzyskany dla każdego zakładu leczniczego. W celu jego nadania trzeba wypełnić właściwy formularz (RG-OF dla osób fizycznych lub RG-OP dla osób prawnych). REGON dla podmiotów leczniczych liczy sobie 14 cyfr, a nie 9, jak zwykłe oznaczenie.
Zatrudnienie personelu w podmiocie leczniczym
Podmiot leczniczy jako taki nie może realizować na rzecz pacjentów świadczeń zdrowotnych, ponieważ stanowi jedynie wyodrębniony majątek przedsiębiorstwa. Dlatego niezbędne jest zatrudnienie kadry – począwszy od lekarzy, przez fizjoterapeutów, aż po obsługę recepcji czy obsługę sprzątającą i IT. Jeśli chodzi o formę zatrudnienia, to podmiot leczniczy ma w tym zakresie pełną swobodę. Oznacza to, że personel może zostać zatrudniony na podstawie umowy o pracę, a także umowy cywilnoprawnej (niezależnie od tego, czy druga strona umowy prowadzi działalność gospodarczą).
Podpisanie z pracownikiem umowy o pracę oznacza, że pracodawca ma obowiązek stosować regulację wynikającą z kodeksu pracy, a także przyjmuje na siebie koszty związane z ubezpieczeniem osoby zatrudnionej. Umowa o dzieło lub zlecenie albo kontrakt B2B dają znacznie więcej swobody. Trzeba jednak uważać, aby postanowieniami takiej umowy nie naruszyć zasady swobody umów i np. zasad współżycia społecznego. Dla podmiotu leczniczego duże znaczenie ma też art. 33 ustawy o działalności leczniczej, który przewiduje solidarną odpowiedzialność za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechanie udzielania tych świadczeń. Ta zasada obejmuje zarówno umowę z lekarzem, pielęgniarką, fizjoterapeutą i diagnostą laboratoryjnym, choć można zmodyfikować ją w umowie.
Jakie jeszcze obowiązki spoczywają na podmiocie leczniczym?
Przed rozpoczęciem prowadzenia działalności podmiot leczniczy musi wykupić obowiązkowe OC. Warunki takiego ubezpieczenia określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Akt wykonawczy określa zakres ubezpieczenia (oraz wyłączenia odpowiedzialności!), a także minimalną wysokość sumy gwarancyjnej.
Konieczne jest zarejestrowanie podmiotu leczniczego do BDO, czyli bazy danych podmiotów zarządzających odpadami i wskazanie, że produkowane będą odpady medyczne. To specjalna kategoria śmieci wymagająca odpowiedniego postępowania.
Oczywiście niezbędne będzie też kompleksowe wdrożenie RODO – poprzez przygotowanie dokumentacji, opracowanie procesów i szkolenia personelu. Obok RODO przedsiębiorca musi zadbać m.in. o archiwizację dokumentacji i poszanowanie praw pacjenta. Aby rozpocząć działalność trzeba też złożyć wniosek do właściwego wojewody o wpis do Rejestru Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą.
Sprawdź również: Wdrożenie RODO w placówce medycznej – o czym musisz pamiętać?
Założenie podmiotu medycznego wymaga planowania z wyprzedzeniem, ponieważ wiele czynności musi być przeprowadzona zanim przedsiębiorca będzie mógł rozpocząć działalność. Kancelaria Linke Kulicki oferuje pełne wsparcie w zakresie zakładania podmiotów leczniczych. Doradzamy w zakresie formy prawnej, przygotowujemy niezbędną dokumentację i składamy wnioski do odpowiednich organów.