Założenie spółki nierozerwalnie wiąże się z koniecznością wniesienia wkładów. Wkłady te mogą mieć zarówno postać pieniężną jak i niepieniężną. Ale czym w tym kontekście jest aport? Jak wnieść aport do spółki? Z czym wiąże się aport?
Aport, czyli wkład niepieniężny do spółki
Najprościej rzecz ujmując aportem jest wszystko co nie jest wkładem pieniężnym. Może to być więc np. nieruchomość, rzecz ruchoma (np. samochód lub komputer) lub autorskie prawa majątkowe.
Przykładowo w kontekście spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kodeks spółek handlowych wskazuje, że “jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.”
Wkłady niepieniężne (aport) mogą mieć także mniej typową postać. Przykładowo może to być wierzytelność, którą wspólnik lub przyszły wspólnik ma względem samej spółki. Dochodzi wtedy do konwersji wierzytelności na kapitał zakładowy spółki.
Konwersja wierzytelności na kapitał dłużnika nie jest wniesieniem wkładu w formie pieniężnej, bo ten można zrealizować tylko przez wpłatę gotówki lub przy użyciu pieniądza bankowego. Konwersja wierzytelności wspólnika (wierzyciela) oznacza jej zamianę na inne prawo majątkowe i nie jest wniesieniem wkładu w formie pieniężnej, albowiem tę można zrealizować tylko przez wpłatę pieniądza (gotówki) lub przy użyciu pieniądza bankowego. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 czerwca 2017 r., II FSK 1374/15)
Kolejnym przykładem rzadziej spotykanego aportu jest zorganizowana część przedsiębiorstwa. Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 30 sierpnia 2011 r. (II FSK 502/10) podatnik może wydzielić część majątku firmy i wnieść ją aportem do spółki bez rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych. Aby transakcja była neutralna podatkowo, musi to być organizacyjnie i funkcjonalnie wyodrębniony zespół składników majątkowych, ale niekoniecznie z nieruchomościami.” Poprzez zorganizowaną część przedsiębiorstwa należy rozumieć organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Co się dzieje z aportem po wniesieniu do spółki?
Po wniesieniu do spółki wkładu niepieniężnego (aportu) staje się on własnością spółki. Jeśli trzeba to odnotować w dokumentach powiązanych z aportem (np. dowód rejestracyjny samochodu lub wpis w księdze wieczystej nieruchomości) to wszystkie dane powinny zostać zmienione na dane spółki, do której ten aport został wniesiony. Przedmiot wkładu pozostaje do wyłącznej dyspozycji zarządu spółki lub wspólników reprezentujących spółkę.
Kiedy nie można wnieść aportu do spółki?
W powyższym kontekście warto zwrócić uwagę na to kiedy nie można wnieść aportu do spółki. Uzależnione jest to od sposobu zakładania samej spółki. Aport można wnieść do spółki jedynie w przypadku gdy spółka została założona w sposób tradycyjny, tj. poprzez zawarcie umowy u notariusza lub w formie pisemnej (o ile KSH na to zezwala). Jeśli zakładasz lub założyłeś spółkę przez system S24 to niestety takiej możliwości już nie masz. Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych “w przypadku spółki, której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy, na pokrycie kapitału zakładowego wnosi się wyłącznie wkłady pieniężne.”