Blog prawniczy

Aby móc funkcjonować, fundacja musi uzyskać wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym. Dopiero z tym momentem staje się pełnoprawnym uczestnikiem obrotu. W praktyce może jednak dojść do sytuacji, kiedy sąd rejestrowy odmówi wpisu fundacji do rejestru. Co zrobić w takiej sytuacji?

Kiedy fundacja musi być wpisana do KRS?

W przeciwieństwie do najprostszych stowarzyszeń, nawet niewielka fundacja musi uzyskać wpis do KRS przed rozpoczęciem działalności. Zgodnie z art. 7 ustawy o fundacjach, fundacja podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego i dopiero z tą chwilą uzyskuje osobowość prawną.

Co istotne nie wystarczy złożyć odpowiedniego formularza do sądu rejestrowego i czekać na postanowienie o wpisie. Stosownie do brzmienia art. 8 ustawy o fundacjach, sąd dokonuje wpisu do KRS fundacji po stwierdzeniu, że czynności prawne stanowiące podstawę wpisu zostały podjęte przez uprawnioną osobę lub organ i są ważne. Należy zaznaczyć, że postanowienie o wpisie fundacji do KRS jest wydawane dopiero z chwilą stwierdzenia, że cel i statut fundacji są zgodne z przepisami prawa.

Sąd rejestrowy, który otrzyma wniosek o wpis podmiotu do rejestru ma obowiązek rozpoznania go w terminie nie dłuższym niż 7 dni od dnia wpływu pisma. Jeżeli zaś w toku sprawy zaistnieje przeszkoda w dochowaniu tego terminu i strona jest wezwana do podjęcia stosowanych działań i usunięcia braków formalnych, rozpoznanie wniosku powinno nastąpić w terminie 7 dni od dnia ich usunięcia.

Sprawdź również: Czy fundacja może zarabiać pieniądze?

Jaką decyzję może wydać sąd rejestrowy?

Z momentem otrzymanie wniosku o wpis fundacji do KRS sąd rejestrowy wszczyna postępowanie procesowe, w toku którego analizuje dokumentację. Jeżeli nie znajdzie w niej braków lub uchybień, wydaje postanowienie o wpisie fundacji do rejestru. Może się jednak zdarzyć tak, że decyzja będzie odmienna.

Braki formalne wniosku uzasadniają jego zwrot. W takiej sytuacji zarząd fundacji może w terminie 7 dni uzupełnić uchybienia i ponownie złożyć wniosek. Należy jednak zwrócić uwagę na art. 19 ust. 8 ustawy o KRS, który wyłącza konieczność wzywania strony do uzupełnienia braków, jeżeli z powodu nieprawidłowego wypełnienia nie jest możliwe nadanie wnioskowi dalszego biegu. Jeżeli zaś braki uda się uzupełnić w terminie wskazanym przez sąd uznaje się, że wniesienie wniosku nastąpiło w pierwotnym terminie.

Z kolei uchybienia, które nie dotyczą warstwy merytorycznej wniosku, ale np. błędnego podania danych fundacji, skutkują odrzuceniem wniosku. Wreszcie – w skrajnych przypadkach – wniosek może zostać oddalony, jeżeli jego treść jest rażąco sprzeczna np. z treścią Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albo ustawy o fundacjach, np. w statucie znalazły się postanowienia, których nie da się pogodzić z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

Z odmową wpisu fundacji do KRS trzeba również liczyć się w sytuacji, kiedy wniosek zawierający braki formalne został złożony ponownie pomimo ich nieuzupełnienia lub też popełniono kolejne błędy uniemożliwiające rejestrację podmiotu.

Co zrobić w przypadku odmowy wpisu fundacji do KRS?

Jeżeli nie udało się zarejestrować fundacji na podstawie wniosku, poniesiona opłata przepada (250 zł, jeżeli podmiot występuje z wnioskiem o wpis wyłącznie w rejestrze fundacji, stowarzyszeń oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, ewentualnie 600 zł, jeżeli fundacja dodatkowo jest wpisywana do rejestru przedsiębiorców). Należy wtedy złożyć komplet dokumentów, wypełnionych ponownie oraz dołączyć potwierdzenie uiszczenia kolejnej opłaty.

Złożenie nowego wniosku oznacza wszczęcie kolejnej sprawy pod nową sygnaturą. Ważną wskazówką dla zarządu fundacji może być postanowienie odmawiające zarejestrowania podmiotu wydane przez sąd rejestrowy, ponieważ w takim judykacie będą wskazane błędy, jakie zostały popełnione podczas pierwotnego procesu rejestracji.

Oczywiście osoby składające wniosek o wpis fundacji do KRS mogą nie zgodzić się z rozstrzygnięciem sądu rejestrowego i złożyć odpowiedni środek odwoławczy. W zależności od rozstrzygnięcia sądu będzie on jednak inny:

• w przypadku kiedy rozstrzygnięcie wydał referendarz sądowy, stronie przysługuje skarga na orzeczenie referendarza. Wnosi się ją do sądu w którym referendarz wydał orzeczenie podlegające zaskarżeniu w terminie 1 tygodnia od dnia jego doręczenia, a jeżeli złożono wniosek o sporządzenie uzasadnienia – w terminie 1 tygodnia od doręczenia rozstrzygnięcia wraz z uzasadnieniem; wniesienie skargi powoduje automatycznie, że rozstrzygnięcie traci moc, referendarz może też uznać środek zaskarżenia za oczywiście uzasadniony i od razu wydać nowe orzeczenie;
• w sytuacji, kiedy rozstrzygnięcie sądu rejestrowego dotyczyło kwestii merytorycznych, niezbędne będzie wniesienie apelacji w terminie 2 tygodni od dnia doręczenia stronie wyroku wraz z uzasadnieniem. Środek zaskarżenia kieruje się wprawdzie do sądu odwoławczego, ale za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie.

Podważenie rozstrzygnięcia sądu wymaga znajomości przepisów proceduralnych, ale także właściwie dobranej argumentacji. Strona postępowania musi bowiem wykazać, że rozstrzygnięcie zostało wydane z naruszeniem obowiązujących przepisów. Zwykle nie będzie to proste, ponieważ trzeba wskazać konkretne uchybienia tak proceduralne, jak i materialne. Dlatego sporządzenie środka odwoławczego, ale także udział w rozprawie przed sądem najlepiej zlecić profesjonalistom.

Sprawdź również: Czy fundacja może przyjmować darowizny w kryptowalutach?

Obsługa prawna fundacji i stowarzyszeń – Kancelaria Linke Kulicki

Wysoki poziom sformalizowania procedury rejestrowej powoduje, że nawet niewielki błąd może zahamować i niepotrzebnie wydłużyć czas oczekiwania na utworzenie fundacji oraz zawyżyć koszty operacji. Jeśli chcesz mieć pewność, że fundacja zostanie zarejestrowana możliwie szybko i prawidłowo, zapraszamy do kontaktu! Kancelaria Linke Kulicki specjalizuje się w kompleksowej obsłudze prawnej podmiotów należących do trzeciego sektora. Przygotujemy dokumentację na potrzeby rejestracji, złożymy ją w sądzie, a także zajmiemy się wsparciem prawnym NGO na kolejnych etapach.