Nieustająca popularność startupów oraz zmieniające się otoczenie ekonomiczne powoduje, że pomysłodawcy poszukują coraz nowych sposobów wsparcia. Początki venture buildingu sięgają końca ubiegłego wieku, kiedy IdeaLab ze Stanów Zjednoczonych wspierało rozwój niemal stu biznesów, a wielu spośród nich wprowadziło na giełdę. Przyjrzyjmy się, na czym polega venture building i jak zbudować venture studio?
Na czym polega venture studio?
Mianem venture studio (też: startup studio albo startup factory) określa się spółkę, której zadaniem jest promowanie innowacyjności oraz wspieranie nowo założonych przedsiębiorstw na etapie pre-seed oraz seed.
W przeciwieństwie do inkubatorów przedsiębiorczości czy akceleratorów większość venture studio nie przyjmuje aplikacji od zewnętrznych podmiotów, ale raczej stara się wypromować swoje własne pomysły, korzystając z niefinansowego kapitału w postaci know-how własnych współpracowników. Tego rodzaju wsparcie określa się, jako „Builder Studio”. Jeżeli pomoc mentoringowa, technologiczna czy organizacyjno-prawna idzie w parze z finansowaniem VC oferowanego podmiotom zewnętrznym, wtedy można mówić o tzw. Investor Studio.
Nierzadko venture studio samo oferuje co-founding biznesu, co znacząco przyspiesza cały proces rozwoju produktu i skraca czas niezbędny do wprowadzenia go na rynek.
Jak działa venture studio?
Działalność venture studio można podzielić na cztery etapy i taki cykl będzie wyglądał podobnie w przypadku każdego startupu, niezależnie od tego, czy powstaje on z pomysłu wewnętrznego czy zewnętrznego.
Etap pierwszy – pomysł
Pierwszym krokiem jest stworzenie i ocena pomysłu (ang. ideation). Polega on na wszechstronnej ocenie pomysłu, a także analizie dostępnych alternatywnych rozwiązań. Na podstawie wstępnych założeń powstaje ogólna koncepcja startupu.
Etap drugi – weryfikacja
Kolejnym krokiem jest weryfikacja pomysłu poprzez stworzenie Proof of Concept (ang. validation). To stworzenie modelu, który ma za zadanie wykazać, że pomysł da się wykonać i ma on potencjał marketingowy. Na tym etapie ocenia się także wysokość niezbędnego finansowania oraz przewidywane zyski ze sprzedaży produktu lub usługi. Jeśli Proof of Concept dostanie zielone światło, otrzymuje status „Go”. W przeciwnym razie będzie to „No-Go”.
Etap trzeci – komercjalizacja pomysłu
Komercjalizacja polega na założeniu startupu jako odrębnego podmiotu (zwykle spółki kapitałowej) oraz pozyskaniu founderów, czyli osób, które wesprą założenie swoimi środkami. Kiedy spółka otrzymuje finansowanie nadchodzi czas na skonfrontowanie założeń teoretycznych z rzeczywistością i przekształcenia Proof of Concept w gotowy produkt. Zwykle realizacja odbywa się według zasady MVP, czyli Minimum Viable Product.
Produkt lub usługa trafia na rynek, choć w wersji okrojonej w zakresie treści i formy, ale spełniającej podstawowe oczekiwania odbiorców. Dzięki temu startup może zweryfikować, czy kupujący rzeczywiście potrzebują tego, co otrzymali. Koncepcja MVP zakłada kolejne ulepszenia bazowego modelu w myśl filozofii product market-fit tak długo, aż produkt zostanie uznany za optymalny.
Etap czwarty – wzrost
Wzrost (ang. Growth stage) to etap na którym spółka poszukuje nowych możliwości komercjalizacji produktu. Eksplorowane są nowe kanały sprzedaży, systemy zarządzania procesami biznesowymi oraz powstają kolejne produkty. To ostatni krok przed wyjściem z fazy startupu (ang. Exit stage), które może polegać na:
- przejęciu spółki przez inny podmiot w ramach M&A;
- usamodzielnieniu się spółki poprzez przygotowanie oferty publicznej i wejście na giełdę papierów wartościowych.
O czym pamiętać budując venture studio?
Rozważając stworzenie venture studio należy w pierwszej kolejności określić model oferowanego wsparcia.
Spółki-budowniczowie powinny przede wszystkim zadbać o staranny dobór składu personalnego. Im lepiej wykwalifikowany zespół, tym większa szansa, że uda się wyekstrahować pomysł, który następnie będzie dało się zmonetyzować. Z reguły większość funkcjonujących venture studio jednoznacznie określa swój profil, np. promując pomysły z zakresu IT lub MarTech. Określenie kierunku działalności powinno iść w parze z doborem kwalifikacji członków zespołu.
Z kolei spółki-inwestorzy powinny położyć nacisk na stworzenie warunków do pozyskania kapitału niezbędnego do wypromowania startupu. Ważny jest też aspekt walidacyjny, czyli umiejętność właściwej oceny potencjału sprzedażowego pomysłów, które przynoszą ze sobą wnioskodawcy.
Opracowanie sprawnie działającego venture studio wymaga przewidzenia wielu ryzyk prawnych i biznesowych i odpowiednie wykorzystanie obowiązujących przepisów. Warto rozważyć zastosowanie takich mechanizmów, jak ESOP i będący jego częścią vesting udziałów lub akcji, które cementują współpracę osób tworzących startup. Należy też pamiętać o odpowiednim uregulowaniu kwestii związanych z prawami własności intelektualnej (przeniesienie praw autorskich, licencje) oraz własnością przemysłową (uzyskanie ochrony patentowej na wynalazek czy świadectwa ochronnego na znak towarowy).
Venture studio a inne modele wspierania rozwoju działalności
Venture studio nie jest jedynym rozwiązaniem przeznaczonym do wspierania nowych pomysłów, ale w praktyce często okazuje się najlepszym. Dlaczego tak jest?
Akceleratory biznesu oferują dostęp do narzędzi rozwoju, ale nie dysponują kapitałem na rozwój pomysłu. W efekcie pomysłodawcy nadal muszą na własną rękę starać się o uzyskanie dofinansowania. Z kolei fundusze typu Venture Capital zapewniają dostęp do środków pod warunkiem, że pomysł na biznes zostanie uznany za rokujący. Z drugiej strony próżno tutaj szukać wsparcia merytorycznego, więc o przygotowanie pitch-booka trzeba zadbać samodzielnie.
Do dyspozycji pomysłodawców pozostają też inkubatory przedsiębiorczości. W tym przypadku wsparcie ogranicza się przede wszystkim do brainstormingu.
Venture studio łączy w sobie wszystkie wymienione wyżej cechy i oferuje kompleksowe wsparcie od wstępnej oceny pomysłu, przez pozyskanie finansowania, aż po wypromowanie produktu i skalowanie całego projektu. Korzystając z usług studia osoby mające pomysł na biznes mogą spróbować „rozkręcić” zarówno mały, jak i duży biznes, nie martwiąc się zarówno o pieniądze, jak i wsparcie technologiczne.
Kancelaria Linke Kulicki oferuje kompleksowe wsparcie na etapie zakładania oraz bieżącej obsługi prawnej venture studio. Nasi prawnicy opracują niezbędne dokumenty – regulaminy, umowy, plany ESOP, a także zadbają o ochronę na płaszczyźnie IP. Dzięki naszej pomocy venture studio może działać sprawnie oraz w pełni zgodnie z prawem.