Nie ulega wątpliwości, że każdego roku mamy do czynienia z ogłoszeniem upadłości kilkuset spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Na powyższe aktualnie ma wpływ sytuacja gospodarcza w kraju, której nie ułatwia wysoka inflacja, której towarzyszy również zwiększona niepewność odnośnie skali ograniczeń po stronie podaży i możliwości funkcjonowania przedsiębiorstwa w skali, która zapewnia jego utrzymanie się na rynku. Co więc przesądza o tym, iż spółka z ograniczoną odpowiedzialnością powinna rozważyć ogłoszenie upadłości?
Jakie są istotne przesłanki do rozważenia upadłości spółki z o.o.?
W pierwszej kolejności pierwszą istotną przesłanką jest kwestia ustalenia czy spółka jest niewypłacalna. Zgodnie z art. 11 ustawy prawo upadłościowe dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Niniejsza utrata zdolności do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych dotyczy spełnienia dwóch domniemań – opóźnienia w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekraczających trzy miesiące oraz tego, iż zobowiązania pieniężne winny przekraczać wartość majątku spółki, a stan ten powinien utrzymywać się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
Warto jednak podkreślić, że spółka powinna mieć opóźnienia w płatnościach minimum w stosunku do dwóch wierzycieli, aczkolwiek z sytuacji spółki można wywnioskować, iż jest ona niewypłacalna pomimo faktu, iż nie posiada jeszcze opóźnień dłuższych niż trzy miesiące i posiada zaległości w spłacie wobec wyłącznie jednego wierzyciela.
Zobowiązania pieniężne wskazane powyżej, nie obejmują zobowiązań przyszłych, w tym zobowiązań pod warunkiem zawieszającym oraz zobowiązań wobec wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach. W zakresie drugiego z domniemań przyjmuje się, że do wartości majątku spółki nie zalicza się składników niewchodzących w skład masy upadłości.
Wniosek o ogłoszenie upadłości spółki z o.o. – terminy
W jakim terminie winien zostać złożony wniosek o ogłoszenie upadłości i jakie są konsekwencję dla członków zarządu w przypadku braku złożenia takiego wniosku w terminie? Istotnym jest w przypadku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości by miało to miejsce w odpowiednim terminie. Zgodnie z ustawą prawo upadłościowe wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zostać złożony w terminie 30 dni od momentu zaistnienia podstawy do ogłoszenia upadłości. Tym samym by nie narazić zarządu na odpowiedzialność za zobowiązania spółki ważnym jest by dokładnie określić termin wystąpienia stanu niewypłacalności.
W przypadku przekroczenia ustawowego terminu 30 dni członkowie zarządu mogą ponieść odpowiedzialność karną zdefiniowaną w art. 586 kodeksu spółek handlowych a także na podstawie art. 299 kodeksu spółek handlowych zostać pociągnięci do odpowiedzialności osobistej, jeśli egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Ponadto zgodnie z art. 373 ust. 1 pkt. 1 ustawy prawo upadłościowe Sąd może orzec zakaz prowadzenia działalności gospodarczej przez członka zarządu na okres od 1 roku do 10 lat, przy czym zakaz ten nie dotyczy wyłącznie pełnienia funkcji członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Wobec powyższego złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie ustawowym tj. 30 dni od zaistnienia podstawy do ogłoszenia upadłości z pewnością leży w interesie zarządu spółki.
Ponadto oprócz zarządu wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć również którykolwiek z wierzycieli spółki, przy czym we wniosku winien zawrzeć dowód na podstawę dochodzonej wierzytelności. Wskazać należy, że samo złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie powoduje, że Sąd postanowi o jej ogłoszeniu. Przy wydaniu rozstrzygnięcia Sąd weźmie pod uwagę trwałość przesłanki niewypłacalności spółki a także czy spółka posiada majątek pozwalający na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. W sytuacji, gdy spółka nie będzie posiadała majątku pozwalającego na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego, Sąd oddali wniosek, aczkolwiek złożenie takiego wniosku o ogłoszenie upadłości uchroni zarząd od odpowiedzialności własnym majątkiem za zobowiązania spółki.
Wniosek o ogłoszenie upadłości spółki z o.o. – jakie są kolejne kroki?
Został złożony wniosek o ogłoszenie upadłości spółki z o.o. do Sądu i co dalej? W sytuacji, gdy złożyliśmy poprawnie wniosek o ogłoszenie upadłości spółki z o.o. do Sądu właściwego do rozpatrzenia sprawy rozpoczyna się postępowanie upadłościowe którego stronami jest dłużnik w tym przypadku spółka oraz wierzyciele. Termin rozpatrzenia wniosku przez Sąd to 2 miesiące od momentu jego złożenia, aczkolwiek istnieje możliwość jego przekroczenia co nie wpływa w jakikolwiek sposób na postępowanie.
Przed rozpatrzeniem wniosku o ogłoszenie upadłości Sąd może jeszcze wydać postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia majątku dłużnika tj. spółki w sytuacji, gdy istnieje prawdopodobieństwo wyzbycia się przez nią majątku. W przypadku ogłoszenia upadłości Sąd wyznaczy sędziego-komisarza oraz syndyka masy upadłościowej, który będzie zarządzał majątkiem niewypłacalnego dłużnika postawionego w stan upadłości.
Jak zatem prawidłowo wskazać datę powstania niewypłacalności?
Nie ulega zatem wątpliwości, że ustalenie daty powstania niewypłacalności w przypadku ogłoszenia upadłości spółki z o.o. nie zawsze jest proste zatem niezbędna będzie w tym zakresie pomoc doświadczonej kancelarii prawnej która prawidłowo określi termin, w którym spółka stała się niewypłacalna oraz termin na złożenie wniosku by uchronić zarząd spółki od odpowiedzialności za niedopełnienie obowiązków wynikających z ustawy prawo upadłościowe.