Tworzenie organizacji pozarządowych jest obecnie częstym zjawiskiem. W ostatnim czasie można było chociażby zaobserwować zwiększoną aktywność osób lub firm w tworzeniu fundacji w związku z wojną na Ukrainie. Dzięki stworzeniu organizacji pozarządowej łatwiej zorganizować działalność wokół niesienia pomocy, ochrony dziedzictwa czy też wsparcia społeczności. Jednak czym jest organizacja pozarządowa z punktu widzenia polskiego prawa?
Organizacja pozarządowa – definicja
Pojęcie organizacji pozarządowej (NGO, non-government organization) ma w polskim prawie dokładną definicję. Znaleźć ją można w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Zgodnie z nią organizacjami pozarządowymi są osoby prawne lub jednostki organizacyjne posiadające zdolność prawną, które:
- nie są jednostkami sektora finansów publicznych, przedsiębiorstwami, instytutami badawczymi, bankami, spółkami prawa handlowego będącymi państwowymi lub samorządowymi osobami prawnymi,
- nie działają w celu osiągnięcia zysku.
Klasycznym przykładem organizacji pozarządowej w polskim prawie jest fundacja i stowarzyszenie.
Czym nie jest organizacja pozarządowa?
Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie opisuje także termin “organizacji pozarządowej” w sposób negatywny, czyli czym nie jest organizacja pozarządowa. NGO w rozumieniu polskiego prawa nie może być m.in. partia polityczna, związek zawodowy, organizacja pracodawców, samorząd zawodowy lub fundacja utworzona przez partie polityczne
Fundacja jako przykład organizacji pozarządowej
Najczęściej przywoływanym przykładem formy NGO w Polsce jest fundacja. Fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, w szczególności takich, jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami. Fundacja posiada osobowość prawną (tak. jak np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością). W momencie jej założenia staje się bytem niezależnym od jej założycieli. Założycielami fundacji są tzw. fundatorzy – mogą to być osoby fizyczne lub osoby prawne. Aby założyć fundację fundator powinien złożyć notarialnie oświadczenie o ustanowieniu fundacji, przygotować statut oraz zgłosić fundację do Krajowego Rejestru Sądowego.
Stowarzyszenie jako przykład organizacji pozarządowej
Kolejnym obok fundacji przykładem formy organizacji pozarządowej są stowarzyszenia. Taka forma prawna została stworzona po to aby zapewnić obywatelom prawo do zrzeszania się, które zapewnia Konstytucja RP. Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Określa ono samodzielnie swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności. Stowarzyszenia opierają swoją działalność na pracy społecznej swoich członków. Do prowadzenia swych spraw stowarzyszenie może zatrudniać pracowników, w tym swoich członków. Prawo do zrzeszania się przysługuje co do zasady osobom fizycznym mającym pełną zdolność do czynności prawnych i niepozbawionym praw publicznych.
Obsługa prawna dla organizacji pozarządowych
Kancelaria Linke Kulicki oferuje pomoc prawną uwzględniającą wszystkie aspekty prawne związane z prowadzeniem fundacji i stowarzyszeń. Nasze wsparcie kierujemy zarówno do osób dopiero zastanawiających się nad rozpoczęciem działalności, jak i tych, które już się tym zajmują. Wykwalifikowany i doświadczony prawnik organizacji pozarządowych gwarantuje ich sprawne działanie, a w przypadku jakichkolwiek problemów jest w stanie znaleźć efektywne rozwiązanie. Warto zdecydować się na obsługę prawną organizacji pozarządowych, jeśli potrzebujesz pomocy przy zakładaniu fundacji czy stowarzyszenia albo masz trudności z bieżącą obsługą prawną organizacji pozarządowej, Dzięki nam zawiłe rozwiązania prawne proponowane zarówno przez ustawodawcę krajowego, jak i unijnego, oraz skomplikowane procedury administracyjne nie będą Cię już tak ograniczać.