Aleksandra Wiśniewska-Tomaszewska
ADWOKAT
Adwokatka w Kancelarii Linke Kulicki. Jest członkinią Pomorskiej Izby Adwokackiej w Gdańsku, jak również absolwentką Szkoły IT dla prawników oraz studiów podyplomowych z zakresu Prawa Nowoczesnych Technologii na Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Z wyróżnieniem ukończyła Centrum Praw Własności Intelektualnej im. H. Grocjusza, poszerzając tym samym wiedzę w obszarze prawa własności intelektualnej. Absolwentka i zwyciężczyni Hackatonu organizowanego w ramach studiów podyplomowych Cyber Science: Tokenizacja i automatyzacja procesów w gospodarce cyfrowej. Aspekty prawne, technologiczne i zarządcze, organizowanych przez Uniwersytet Śląski w Katowicach.
Opublikowano:
Gdybyśmy dziś szukali konkretnego aktu prawnego w pełni dedykowanego grom komputerowym, wyniki mogłyby nas rozczarować. W Polsce, jak i w wielu innych krajach, brak jest ustawy regulującej rynek gier komputerowych jako całość. Gry komputerowe, choć są jedną z kluczowych gałęzi przemysłu kreatywnego, muszą obecnie korzystać z przepisów, które zostały stworzone dla innych dziedzin.
Dla twórców gier brak dedykowanego prawa może być odczuwalnym wyzwaniem. Dynamiczny rozwój technologii i różnorodność branży gier komputerowych sprawiają, że stworzenie jednego, kompleksowego aktu prawnego byłoby niezwykle trudne. Zamiast tego twórcy muszą sięgać po różne regulacje, które odnoszą się do poszczególnych aspektów ich działalności.
Współczesne gry to często niezwykle złożone projekty, które łączą wiele dziedzin – programowanie, grafikę, muzykę, storytelling, a nawet technologie sztucznej inteligencji. Próba stworzenia prawa, które uwzględniałoby te wszystkie elementy i nadążało za tempem ich rozwoju, jest zadaniem niemal niemożliwym. Doskonałym przykładem są gry z serii The Legend of Zelda.
Pierwsza gra z tego uniwersum, wydana w 1986 roku na konsolę NES, była stosunkowo prostą, choć przełomową, produkcją. Tymczasem The Legend of Zelda: Breath of the Wild z 2017 roku wprowadziła ogromny, otwarty świat, który zrewolucjonizował sposób projektowania gier w tej serii i stał się punktem odniesienia dla wielu późniejszych tytułów w branży. Kolejna odsłona, The Legend of Zelda: Tears of the Kingdom (2023), rozwinęła te koncepcje, dodając nowe mechaniki. W 2024 roku seria doczekała się kolejnej odsłony, The Legend of Zelda: Echoes of Wisdom, która połączyła elementy otwartego świata z bardziej klasyczną strukturą fabularną serii.
Zmiany w tej serii doskonale ilustrują, jak dynamicznie ewoluuje design oraz technologia w branży gier. Twórcy gier, działając w tak złożonym środowisku, potrzebują wsparcia w zakresie interpretacji i zastosowania istniejących regulacji prawnych.
Gdzie twórcy gier komputerowych mogą szukać odpowiedzi prawnych?
Pomimo braku dedykowanego aktu prawnego dla branży gier, istnieją przepisy, które twórcy mogą i powinni stosować w swojej działalności. Poniżej przedstawiam kluczowe akty prawne, na których opiera się prawna ochrona gier komputerowych:
1. Prawo autorskie i prawa pokrewne
Podstawowym źródłem ochrony gier komputerowych w Polsce jest ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Gry komputerowe są uznawane za utwory w rozumieniu prawa autorskiego, co pozwala chronić zarówno ich kod źródłowy, jak i elementy takie jak grafika, muzyka czy scenariusze rozgrywki. Prawo autorskie reguluje również zasady licencjonowania, co jest kluczowe w przypadku udzielania prawa do korzystania z gry lub jej elementów.
2. Kodeks cywilny
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks Cywilny stanowi podstawowy akt prawny regulujący zobowiązania cywilnoprawne. Jest fundamentem dla wszelkich umów zawieranych między twórcami gier a kontrahentami, partnerami biznesowymi czy dostawcami usług.
W gamedevie kodeks cywilny znajduje zastosowanie w umowach o dzieło, zleceniach czy innych relacjach kontraktowych. Obejmuje m.in. zasady odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, czy możliwości rozwiązania umowy. Stanowi on punkt wyjścia do tworzenia bardziej szczegółowych regulacji w umowach dostosowanych do specyfiki branży.
3. Prawo własności przemysłowej
Ujęte w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej, pozwala na ochronę elementów, które służą identyfikacji gry na rynku. Obejmuje to takie elementy jak tytuł gry, logo czy inne oznaczenia odróżniające. Kluczowym narzędziem ochrony w tym zakresie jest rejestracja znaku towarowego.
Znak towarowy może chronić nie tylko tytuł gry czy jej logo, ale także nazwę studia deweloperskiego, które stworzyło grę. Dzięki temu twórcy mogą zabezpieczyć zarówno renomę swojego produktu, jak i swojej marki na rynku, zapobiegając wprowadzeniu graczy w błąd co do pochodzenia produktu.
4. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji odgrywa kluczową rolę w ochronie tajemnic przedsiębiorstwa oraz know-how, co jest istotne zwłaszcza w przypadku studiów deweloperskich. Chroni także przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi ze strony konkurencji.
5. Kodeks pracy
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy reguluje stosunki pracy między pracodawcą a pracownikiem. W przypadku studiów deweloperskich istotne znaczenie mają przepisy dotyczące organizacji pracy i praw pracowniczych.
6. RODO i ustawa o ochronie danych osobowych
Ochrona danych graczy jest szczególnie istotna w kontekście gier sieciowych. Szczególnie istotne jest przestrzeganie przez twórców Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO) oraz ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych.
Perspektywa przyszłości
Rozwój technologiczny w grach komputerowych stawia przed twórcami i prawnikami coraz to nowsze wyzwania. Można się spodziewać, że wyzwań tych będzie jedynie przybywać, gdyż nie da się ukryć, że zmiany technologiczne postępują znacznie szybciej niż zmiany w prawie, które mają na celu uregulowanie prawne technicznej rzeczywistości:
Lootboksy i mikropłatności
Lootboksy to mechanizmy stosowane w grach, które pozwalają graczom w drodze mikropłatności zakupić wirtualne skrzynki zawierające losowe przedmioty, takie jak elementy kosmetyczne, ulepszenia czy inne nagrody. Ze względu na ich losowy charakter, niektóre kraje uznały je za formę hazardu, co skutkowało wprowadzeniem dodatkowych regulacji. W Polsce brak jest jednoznacznych przepisów dotyczących tej kwestii, ale temat ten wzbudza coraz większe zainteresowanie zarówno graczy, jak i organów regulacyjnych. Choć tego typu mechanizmy są istotnym elementem modelu biznesowego wielu gier, ich projektowanie wymaga ostrożności, by uniknąć zarzutów o nieetyczne praktyki lub wprowadzenie konsumentów w błąd.
Rozszerzona i wirtualna rzeczywistość
Rozwój technologii VR i AR otwiera nowe możliwości dla twórców gier, ale jednocześnie stawia wyzwania prawne. Granica między światem wirtualnym a rzeczywistym zaciera się, co rodzi wiele pytań prawnych.
Blockchain i NFT
Wykorzystanie blockchaina i NFT (non-fungible tokens) w grach komputerowych wprowadza zupełnie nowe wyzwania prawne. Tokenizacja przedmiotów wirtualnych pozwala graczom na ich zakup, sprzedaż i wymianę poza samą grą, co wywołuje pytania o regulacje podatkowe, ochronę konsumenta oraz kwestie związane z własnością intelektualną.
Dlaczego warto skonsultować się z prawnikiem?
Poruszanie się w zawiłościach regulacji prawnych dotyczących gier komputerowych może być trudne, szczególnie dla twórców, którzy chcą przede wszystkim skupiać się na rozwijaniu swoich projektów. Brak kompleksowych regulacji dedykowanych grom komputerowym sprawia, że konieczne jest stosowanie wielu różnych aktów prawnych, co może być wyzwaniem nawet dla doświadczonych przedsiębiorców.
Jako kancelaria specjalizująca się w obsłudze branży IT, w tym gamedevu, pomagamy twórcom gier w zabezpieczaniu ich interesów, ochronie własności intelektualnej, a także w dostosowywaniu działalności do obowiązujących regulacji. Niezależnie od tego, czy potrzebujesz wsparcia przy rejestracji tytułu gry jako znaku towarowego, ochronie danych osobowych graczy, czy analizie umów z kontrahentami – jesteśmy tu, aby Ci pomóc. Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się, jak możemy wesprzeć Twój projekt.