Sprzedaż alkoholu przez Internet 2024 – czy jest legalna?
Czasem udając się do sklepu, oprócz artykułów spożywczych kupujemy chociażby piwo lub paczkę papierosów, a jak wiadomo produkty te podlegają reglamentacji i nie są zwykłym dobrem takim jak np. chleb. Czy w przypadku takich zakupów, również mamy możliwość zrealizowania ich przez Internet? W kwestii wyrobów tytoniowych oraz leków ustawodawca jasno określa, że nie ma możliwości ich sprzedaży za pośrednictwem platformy internetowej, z dostawą w miejsce wskazane przez konsumenta. Alkohol nie został potraktowany przez ustawodawcę tak surowo, jednakże przy jego sprzedaży oraz dostawie również obowiązują pewne ograniczenia.
Sprzedaż alkoholu przez Internet – co nie odpowiada urzędnikom?
Podstawę działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży alkoholu stanowi art. 18 ust. 7 pkt 6 i 8 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, który określa, że sprzedaż alkoholu może prowadzić przedsiębiorca posiadający odpowiednie zezwolenie, tylko w miejscu określonym w zezwoleniu, będącym punktem sprzedaży spełniającym wymogi określone przez radę gminy.
Orzeczenie wydane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie (III SA/Kr 493/18) w 2018 roku całkowicie zmieniło dotychczas obowiązującą wykładnię tego przepisu, który interpretowano w ten sposób, że sprzedaż alkoholu przez Internet jest nielegalna. W tym orzeczeniu sąd rozpatrzył skargę właścicieli sklepu monopolowego na fakt cofnięcia im zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Cofnięcia zezwolenia dokonał prezydent miasta Krakowa, po incydencie, w którym urzędnik miejski zamówił za pośrednictwem internetowego formularza wino, które następnie wraz z paragonem dostarczył mu kurier.
Sprzedaż alkoholu online w sklepie internetowym
Urzędnik na podstawie tego zdarzenia sporządził notatkę służbową, która w wyniku dalszych czynności poskutkowała cofnięciem zezwolenia na sprzedaż alkoholu właścicielom sklepu monopolowego. Podstawą cofnięcia zezwolenia miało być to, że sprzedaż nie odbyła się w miejscu określonym w zezwoleniu, a w Internecie, który zdaniem urzędników, i wykładni sądów wówczas obowiązującej, stanowi inne miejsce sprzedaży niż placówka sklepu. W takim przypadku w myśl art. 18 ust. 10 pkt 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi zezwolenie na sprzedaż alkoholu ulega cofnięciu. Przedsiębiorcy złożyli odwołanie od decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które podzieliło zdanie prezydenta miasta. Dalsze kroki właściciele sklepu skierowali do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie.
WSA na podstawie wymagań stawianych przez ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, w art. 18 ust. 7 pkt 6 orzekł, że właściciele sklepu powinni zachować swoje zezwolenie na sprzedaż alkoholu, ponieważ nie naruszyli oni przepisów art. 18 wyżej wymienionej ustawy.
Urzędnicy urzędu miasta nie byli usatysfakcjonowani orzeczeniem WSA i złożyli skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który podtrzymał w mocy orzeczenie WSA stwierdzając, że przedsiębiorcy nie powinni byli utracić swojego zezwolenia. Zdaniem WSA i jednocześnie NSA, sprzedaż przez Internet nie jest jednoznaczna i może odbywać się na różne sposoby, ale istnieje jeden, który będzie zgodny z obowiązującym prawem.
Sprzedaż alkoholu przez Internet – kiedy można, a kiedy niekoniecznie?
Pierwszą możliwością jest sytuacja, w której sprzedającym jest sklep internetowy, bez fizycznego punktu sprzedaży. Sprzedaż detaliczna alkoholu prowadzona w ten sposób nie jest dopuszczona przez prawo, ponieważ wymagane jest by sprzedaż alkoholu odbywała się w punkcie oznaczonym w zezwoleniu na sprzedaż alkoholu.
Inaczej ma się sytuacja, gdy sklep stacjonarny sprzedaje alkohol przy wykorzystaniu platformy internetowej. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że przy takim rozwiązaniu formularz internetowy stanowi jedynie formę komunikacji sklepu z klientem i umowa jest zawierana w placówce sklepu, czyli w miejscu określonym w zezwoleniu na sprzedaż alkoholu.
II GSK 2034/18 – orzeczenie NSA
Taka interpretacja przepisów umożliwia przedsiębiorcy sprzedaż napojów alkoholowych przez Internet, o ile posiada on placówkę stacjonarną uprawnioną do sprzedaży alkoholu. Zdanie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie zostało podzielone w orzeczeniu z dnia 8 września 2022 r. przez Naczelny Sąd Administracyjny (II GSK 2034/18), do którego skierowali się urzędnicy urzędu miasta nieusatysfakcjonowani wyrokiem WSA.
To orzeczenie stanowi dużą zmianę, ponieważ wcześniejsze orzecznictwo wiązało się ze ścisłą interpretacją tekstu ustawy. Przede wszystkim zwracano uwagę na to, że w ustawie wyliczono zezwolenia dotyczące obrotu alkoholem i nie znalazło się tam żadne, które zezwalałoby na obrót alkoholem w Internecie. Do czasu orzeczenia WSA w Krakowie, zdaniem sądów nie było możliwe prowadzenie takiej działalności legalnie, co oznacza, że zmiana ta jest znacząca. Dzięki tak ukształtowanemu orzecznictwu, przed przedsiębiorcami pojawiają się nowe możliwości dotarcia do klientów, dzięki czemu mogą oni rozwijać swoje biznesy. Orzeczenie NSA (II GSK 2034/18) nie jest opublikowane ale jest prawomocne.